Άγχος: Οδηγός Αντιμετώπισης

Η καθημερινότητa και τα δεκάδες θέματα που έχουμε να διαχειριστούμε, σε επαγγελματικό, προσωπικό και συναισθηματικό επίπεδο συχνά μάς προκαλούν άγχος. 

Ύστερα από 1,5 χρόνο, σε ρυθμούς πανδημίας, όλο και μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού βιώνει καθημερινά συνθήκη άγχους, που προκύπτει από την αβεβαιότητα και τη γενικότερη ανησυχία γύρω από την υγεία και τις επιπτώσεις της Covid-19 στη ζωή μας. 

Σύμφωνα με τον Γενς Μπάας, διευθύνοντα σύμβουλο στο γερμανικό ταμείο υγείας Τechniker Krankenkasse, η ανάγκη για ψυχοθεραπεία αυξήθηκε θεαματικά από πέρυσι, καθώς έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί στη Γερμανία, κάνουν λόγο για αύξηση σχεδόν της τάξης του 40%! 

Ωστόσο, το άγχος αποτελεί ένα εντελώς φυσιολογικό συναίσθημα που βιώνουν όλοι οι άνθρωποι σε συγκεκριμένες καταστάσεις της ζωής τους. 

Το άγχος, είναι απαραίτητο για τον οργανισμό αφού όταν είναι παραγωγικό, λειτουργεί σαν καταλύτης κι οδηγεί στην αύξηση ορμονών, όπως η αδρεναλίνη κι η κορτιζόλη, στην έκκριση ιδρώτα, στην αύξηση καρδιακών παλμών, ενώ ταυτόχρονα συμβάλει στη συγκέντρωση και στη λήψη αποφάσεων. 

Όμως, το άγχος, μπορεί από παραγωγικό, να μετατραπεί σε παραλυτικό, δηλαδή να μας κάνει να αισθανθούμε παγιδευμένοι σε μια κατάσταση ή να μην μπορούμε να τη διαχειριστούμε. 

Όταν το άγχος γίνεται μόνιμος συνοδοιπόρος μας και επηρεάζει τη ψυχολογία και την ποιότητα της ζωής μας, πρέπει να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα ώστε να το αντιμετωπίσουμε!  

Παρακάτω ακολουθεί ένας μικρός οδηγός για να κατανοήσετε καλύτερα το άγχος και να μπορέσετε να το διαχειριστείτε: 

Tι είναι το άγχος;

Ο όρος άγχος προέρχεται από το ρήμα ἄγχω, που στην αρχαία ελληνική γλώσσα σημαίνει σφίγγω ή πνίγω. Το άγχος είναι μια εντελώς φυσιολογική αντίδραση σε μια απειλή ή σε μία κατάσταση που απαιτεί από εμάς να ανταποκριθούμε σε κάτι δύσκολο . Όταν βρισκόμαστε σε φάση άγχους, ο εγκέφαλος πυροδοτείται από πολλαπλές σκέψεις και δίνει διάφορες εντολές στο σώμα – όπως για παράδειγμα να παραγάγει ιδρώτα. 

Πού οφείλεται το άγχος;

Yπάρχουν διάφορες θεωρίες για την εμφάνιση του άγχους:

Βιολογικές θεωρίες: Σε αυτές η ύπαρξη άγχους συνδέεται με υπερδιέργεση του νευρικού συστήματος και έντονη εγκεφαλική δραστηριότητα. 

Ψυχαναλυτική θεωρία: το άγχος σύμφωνα με τον Φρόιντ είναι αποτέλεσμα μεταλλαγής της λιμπιντικής ενέργειας. Οι σύγχρονοι ψυχαναλυτές αποδίδουν το άγχος σε ένα πιο ευρύ πεδίο παραγόντων. 

Συμπεριφοριστική σχολή: Εδώ το άγχος εκδηλώνεται λόγω σύνδεσης των αντανακλαστικών του ανθρώπου με κάποιο βίωμα της πρώτης παιδικής του ηλικίας.

Γνωσιακή σχολή: Στη γνωσιακή σχολή, το άγχος αποτελεί ένα συναίσθημα το οποίο δημιουργείται σε συνθήκες πραγματικού ή φανταστικού κινδύνου και το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει τα ερεθίσματα που του προκαλούν άγχος.

Άγχος: Οδηγός Αντιμετώπισης

Κάποια από τα συμπτώματα που μπορεί να έχουμε αν βιώνουμε γενικευμένο άγχος είναι:

Κόπωση

Δυσκολία συγκέντρωσης

Διαταραχές ύπνου

Διατροφικές διαταραχές 

Μυϊκοί πόνοι

Ναυτία/ίλιγγος

Έντονος πονοκέφαλος

Ταχυπαλμία 

Πώς να διαχειριστείτε το άγχος: 

• Το βασικό αντίδοτο του άγχους είναι ο τρόπος σκέψης, δηλαδή η οπτική που έχουμε απέναντι στα πράγματα. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται, η ζωή είναι γεμάτη προκλήσεις και δυσκολίες, όμως με ορθολογική σκέψη και ψυχραιμία όλα μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε. 
• Πάρτε βαθιές ανάσες και τεντωθείτε! Όποτε νιώθετε το άγχος να σας κατακλύζει, σηκωθείτε όρθιοι και κάντε μερικές ασκήσεις εκπνοής/εισπνοής ή λίγο stretching που θα σας χαλαρώσουν. 
• Εντοπίστε την πηγή του άγχους. Παρατηρήστε τους στρεσογόνους παράγοντες της καθημερινότητας – όλα εκείνα δηλαδή που σας προκαλούν άγχος και αναγνωρίστε τα, ώστε να μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε. 
• Καταγράψτε όλα τα θέματα που σας αγχώνουν και πιθανές λύσεις αντιμετώπισης. Έτσι θα έχετε ξεκάθαρη εικόνα για όσα πρέπει να κάνετε και σίγουρα θα μειώσετε το άγχος σας. 
• Κοιμηθείτε καλά. Καθημερινά φροντίστε να κοιμηθείτε 7-8 ώρες – χωρίς τηλεόραση να παίζει στο background. Ο ύπνος είναι μία από τις πιο βασικές λειτουργίες του σώματος και είναι απαραίτητος για την ισορροπημένη ψυχική και σωματική μας υγεία. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το σώμα ξεκουράζεται, το δέρμα αναπλάθεται και το πνεύμα μας ηρεμεί. Μία καλή ρουτίνα ύπνου θα μειώσει σημαντικά την εμφάνιση έντονου άγχους στις καθημερινές σας δραστηριότητες. 
• Προσέξτε τη διατροφή σας. Μια σωστή, ισορροπημένη διατροφή, έχει ως αποτέλεσμα να είμαστε και να αισθανόμαστε υγιείς. Η τροφή είναι πηγή ενέργειας, βιταμινών και ιχνοστοιχείων που έχει ανάγκη το σώμα για να εκτελεί τις λειτουργίες του. Όμως, έκτος από αυτό, μέσω της τροφής, λαμβάνουμε σημαντικά στοιχεία όπως το μαγνήσιο, η βιταμίνη B-12 και τα προβιοτικά που έρευνες τα συνδέουν με τη μείωση του άγχους. 
• Mιλήστε για όσα αισθάνεστε! Επικοινωνήστε στους δικούς σας ανθρώπους πως βρίσκεστε σε μία περίοδο γενικευμένου άγχους και πώς έχετε ανάγκη από υποστήριξη. Αν νιώθετε πως δεν έχετε τον έλεγχο του άγχους σας απευθυνθείτε σε έναν ειδικό επιστήμονα, ψυχολόγο ή ψυχίατρο, προκειμένου να αντιμετωπίσετε όσα αισθάνεστε. 
• Ασκηθείτε! Η γυμναστική είναι ίσως ο πιο ωραίος τρόπος να διώξουμε την ένταση της ημέρας, να ιδρώσουμε, ώστε να φύγουν οι τοξίνες, να αισθανθούμε δυνατοί και υγιείς! Επιπροσθέτως, είναι ένας τρόπος να εκτονώσουμε το άγχος μας! Επιλέξτε μια άσκηση που να σας αρέσει, οι επιλογές είναι πολλές και βάλτε τη γυμναστική σήμερα κιόλας στη ζωή σας. 
• Δοκιμάστε ένα φυτικό συμπλήρωμα μείωσης άγχους. Η φύση είναι γεμάτη θησαυρούς που μπορούν να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τα πάντα.
• Κλείστε την τηλεόραση και βγείτε έξω! Μετά από τόσους μήνες σε καραντίνα το μόνο που δεν μας έχει λείψει είναι οι οθόνες. Τώρα που μπορούμε να βγαίνουμε είναι μια καλή χρονική στιγμή, για κοινωνικές συναναστροφές, βόλτες, συναυλίες -πάντα τηρώντας τα απαραίτητα υγειονομικά μέτρα- και τόσο πολλές δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνουν οθόνες και θα βοηθήσουν το μυαλό σας να ξεκουραστεί!
• Κάνετε ένα break από τις ενημερώσεις του κινητού! Καθημερινά δεχόμαστε αμέτρητες πληροφορίες που δεν είναι πάντοτε ευχάριστες και σίγουρα δεν μπορούμε να τις διαχειριστούμε. Ένα break απ΄όσα συμβαίνουν στο ψηφιακό και πραγματικό κόσμο θα μειώσει σημαντικά την ένταση και το άγχος που νιώθετε. 
• Βρείτε μια δημιουργική δραστηριότητα που να σας χαλαρώνει! Το διάβασμα ενός βιβλίου, σταυρόλεξα, παζλ, ζωγραφική. Οι επιλογές είναι ατελείωτες. Ό,τι κι αν είναι αυτό που σας χαλαρώνει και κάνει τη σκέψη σας να ξεφεύγει είναι κατάλληλο!

Πότε να απευθυνθώ σε ειδικό;

Αν αισθάνεστε πως το στρες επηρεάζει τη ψυχολογία, τη σκέψη και την καθημερινότητά σας, τότε θα πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό, πιστοποιημένο επιστήμονα – ψυχολόγο ή ψυχίατρο, προκειμένου να βρείτε τι σας προκαλεί άγχος καθώς και τον κατάλληλο τρόπο αντιμετώπισής του. Το άγχος μπορεί να μετατραπεί σε ψυχική πάθηση (αγχώδης διαταραχή, κρίσεις πανικού, ψυχοσωματικά κτλ) και η διάγνωση πρέπει γίνει από ειδικό.